Αφιέρωμα στον ψυχολόγο Αβραάμ Μάσλοου (1908-1970)

«Οι θεμελιώδεις επιθυμίες των ανθρώπων είναι παρόμοιες παρά το πλήθος των συνειδητών επιθυμιών»

Σαν σήμερα το 1970, φεύγει από την ζωή ο Αμερικανός ψυχολόγος Αβραάμ Μάσλοου. Ένας από τους πιο σημαντικούς ψυχολόγους του 20ου αιώνα.

Η μεγαλύτερη συνεισφορά του στην ψυχολογία ήταν η συμβολή του στην ανθρωπιστική ψυχολογία καθώς και η ανάπτυξη της ιεραρχίας των αναγκών. Η καριέρα του Μάσλοου στην ψυχολογία προκάλεσε σε μεγάλο βαθμό το σύγχρονο θετικό κίνημα της ψυχολογίας.

Η πιο γνωστή θεωρία του είναι η Ιεράρχηση των αναγκών. 

Υποστήριξε ότι υπάρχουν 5 είδη αναγκών, από τα οποία εξαρτάται η συμπεριφορά μας.

Αυτή η θεωρία δημοσιεύθηκε πρώτη φορά το 1943.

"Οι άνθρωποι έχουν κίνητρο να ικανοποιήσουν συγκεκριμένες ανάγκες και ότι ορισμένες εξ αυτών έχουν προτεραιότητα συγκριτικά με άλλες. Η πιο βασική μας ανάγκη είναι η επιβίωση και αυτό είναι το πρώτο πράγμα μάς παρακινεί. Μόλις ικανοποιηθεί αυτή μας η ανάγκη, μάς κινητοποιούν οι ανάγκες του επόμενου “προς τα πάνω επιπέδου” και ούτω κάθε εξής."

Οι τρεις προτάσεις του Μάσλοου για την ανθρώπινη παρακίνηση:

Πρώτη: Ο άνθρωπος προσπαθεί συνεχώς να ικανοποιήσει καλύτερα τις ανάγκες του και επιθυμεί συνεχώς και περισσότερα, με βάση αυτά που έχει κάθε φορά. Ο βαθμός ικανοποίησης των αναγκών αλλάζει και η προσπάθειά του να τις ικανοποιήσει δεν σταματάει όσο ζει.

Δεύτερη: Όσο πιο πολύ ικανοποιείται μια ανάγκη τόσο λιγότερο παρακινεί μέχρι του σημείου που ικανοποιείται πλήρως και παύει να παρακινεί. Τότε γεννιέται μια νέα ανάγκη. Αν όμως, η ανάγκη που ικανοποιήθηκε πλήρως παύει να ικανοποιείται αρχίζει να παρακινεί και πάλι. Το συμπέρασμα είναι ότι καμία ανάγκη δεν εξαλείφεται. Απλώς χάνει τη δυναμική της για ένα διάστημα.

Τρίτη: Η ιεράρχηση των αναγκών προκύπτει από την προτεραιότητά τους για ικανοποίηση που σημαίνει ότι ένας άνθρωπος προσπαθεί πρώτα να εξασφαλίσει την ανάγκη του να έχει πόσιμο νερό και στη συνέχεια να αγοράσει  ένα ρούχο που του αρέσει πολύ. Βέβαια, δεν είναι πάντα ανάγκη να ικανοποιηθεί πλήρως μια ανάγκη για να προσπαθήσει ένας άνθρωπος να καλύψει την επόμενη. Χρειάζεται όμως να ικανοποιηθεί σε ένα στοιχειώδη βαθμό ο οποίος είναι ασφαλώς υποκειμενικός.

Τις ανθρώπινες ανάγκες, τις αποτύπωσε σε μια πυραμίδα, όπου στην βάση είναι οι ανάγκες επιβίωσης ( φυσιολογικές) για νερό, φαγητό κτλ και φτάνει μέχρι τις ανάγκες για αυτοπραγμάτωση. Εκεί φτάνεις, κατά τον Μάσλοου, αφού έχεις καλύψει όλες τις προηγούμενες ανάγκες σου και νιώθεις πια πλήρης.

Αξίζει να σταθούμε σε αυτήν την πυραμίδα και να ταξινομήσουμε τις ανάγκες μας. Ίσως καταλάβουμε λίγο παραπάνω τον εαυτό μας. 

Η συγκεκριμένη θεωρία έχει επηρεάσει πάρα πολύ και τον τομέα των επιχειρήσεων, όπου βάσει αυτής της πυραμίδας προσπαθούν να κατανοούν τους εργαζόμενους, συνεργάτες κτλ. 

Και το βασικό είναι ότι δεν έχουμε όλοι τις ίδιες ανάγκες ούτε τις καλύπτουμε με τον ίδιο τρόπο. 

Μας έδωσε όμως τροφή για σκέψη!