Αρχικά ένα σωστό ετήσιο ημερολόγιο πρέπει να έχει ως βάση του τον ακριβή χρόνο που χρειάζεται η Γη για να συμπληρώσει μία πλήρη περιφορά της γύρω από τον Ήλιο. Οι Βαβυλώνιοι κατέγραψαν για πρώτη φορά την αργή φαινόμενη κίνηση του Ήλιου από τη Δύση προς την Ανατολή, γιατί παρατηρούσαν προσεκτικά τον ορίζοντα την ώρα της Δύσης. Και οι παρατηρήσεις τους εκείνες τους απεκάλυψαν ότι ο Ήλιος επέστρεφε στην αφετηρία του μετά από περίπου 360 ημέρες. Έτσι οι Βαβυλώνιοι χώρισαν τον κύκλο σε 360 μοίρες και θέσπισαν συγχρόνως ένα μεικτό σεληνιακό και ηλιακό ημερολόγιο 360 ημερών.
Ιστορία:
Μέχρι τον 6 αιώνα σαν χρονολογική αρχή λαμβανόταν το έτος κτήσεως της Ρώμης δηλαδή το 753 π.Χ. Τα χρόνια που ακολουθούν συνδυάζονται με την γέννηση του Χρίστού την εξάπλωση και επικράτηση του χριστιανισμού και την ακμή του Βυζαντίου .
Το κίνητρο της Καθολικής Εκκλησίας στην αλλαγή του ημερολογίου ήταν να εορτάζεται το Πάσχα τον καιρό που πίστευαν ότι είχε συμφωνηθεί στην 1η Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας το 325 μ.Χ.. Παρ' όλο που ένας κανόνας της Συνόδου υπονοεί ότι όλες οι εκκλησίες χρησιμοποιούσαν την ίδια ημερομηνία για το Πάσχα, δεν ήταν έτσι.
Info: Η τελευταία ημέρα του Ιουλιανού ημερολογίου ήταν η 4η Οκτωβρίου 1582 και η αμέσως επόμενη, και πρώτη του Γρηγοριανού ήταν η 15η Οκτωβρίου 1582.
Πριν το Γρηγοριανό ημερολόγιο που χρησιμοποιείται σήμερα, αυτό που χρησιμοποιούνταν στην Ευρώπη ήταν το Ιουλιανό.Παρουσιάστηκε από τον Ιούλιο Καίσαρα το 46 π.Χ. και εφαρμόστηκε το 45 π.Χ.. Μέχρι εκείνη τη στιγμή το ρωμαϊκό ημερολόγιο ήταν μια μίξη, με έξτρα ημέρες να μπαίνουν στον Φεβρουάριο κάποιες φορές, αναλόγως με τις επιθυμίες των πολιτικών. Ο Καίσαρας όμως είχε αντίθετη άποψη.
Το Ιουλιανό ημερολόγιο στηρίχθηκε στον Έλληνα αστρονόμο Σωσιγένη από την Αλεξάνδρεια. Ο Σωσιγένης βασισμένος στους υπολογισμούς του πατέρα της αστρονομίας Ιππάρχου (ο οποίος έναν αιώνα νωρίτερα είχε προσδιορίσει ότι το ηλιακό ή τροπικό έτος έχει διάρκεια ίση με 365,242 ημέρες), θέσπισε ένα ημερολόγιο του οποίου τα έτη είχαν 365 ημέρες ενώ σε κάθε τέταρτο έτος πρόσθεταν μία ακόμη ημέρα, μετά την «έκτη προ των καλενδών του Μαρτίου», που ονομάζονταν «bis sextus». Έτσι η ημέρα αυτή, επειδή μετριόταν δύο φορές, ονομάζεται ακόμη και σήμερα «δις έκτη» και το έτος που την περιέχει «δίσεκτο».
Όταν η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία εκχριστιανίστηκε, το Ιουλιανό ημερολόγιο υιοθετήθηκε σαν το χριστιανικό λειτουργικό ημερολόγιο. Αυτό του επέτρεψε να εξαπλωθεί τελικά σε περιοχές πέρα από τα σύνορα της αυτοκρατορίας, όπως η Ρωσία και ο Νέος Κόσμος.
Το πιο αξιοσημείωτο στο Ιουλιανό ημερολόγιο είναι το ότι δεν «χώριζε» το έτος σε εβδομάδες. Η επίσημη καθιέρωση της εβδομάδας των 7 ημερών έγινε τον 4ο αιώνα από τον Μεγάλο Κωνσταντίνο.
Προβλήματα:
Το μήκος του ηλιακού έτους, στο Ιουλιανό ημερολόγιο, υπολογίζεται λανθασμένα με διαφορά 11 λεπτών κάθε χρόνο.
Κυρίως όμως το πρόβλημα ήταν στον εορτασμό του Πάσχα, το οποίο ήταν 21 Μαρτίου, αλλά κάθε χρόνος που περνούσε είχε όλο και μεγαλύτερη διαφορά από την εαρινή ισημερία.
Λύση:
Ο Πάπας Γρηγόριος ΙΓ’ ανέθεσε σε μια επιτροπή, με επικεφαλής τον φυσικό Aloysius Lilius και τον αστρονόμο Christopher Clavius, να λύσει το πρόβλημα των λαθών υπολογισμών του Ιουλιανού ημερολόγιου. Μπορεί να πέρασαν 5 χρόνια, αλλά βρήκαν τελικά τη λύση! Εξαφάνισαν τις δέκα ημέρες που περίσσευαν μεμιάς και μετά καθόρισαν ότι κάθε τέσσερα χρόνια το έτος θα είναι δίσεκτο εκτός από τις εκατονταετηρίδες που δεν διαιρούνται με το 400. Έτσι το 2000 ήταν δίσεκτο, αλλά όχι και το 1900, το 1800 ή το 1700.
Το Γρηγοριανό ημερολόγιο απέχει από το ηλιακό έτος 26 δευτερόλεπτα κάθε χρόνο, παρά την ευφυία του Lilius που ανέπτυξε τη μέθοδο του συγχρονισμού του με τις εποχές. Οπότε από το 1582, έχει προκύψει μια ανακολουθία και μέχρι το έτος 4909 το Γρηγοριανό ημερολόγιο θα είναι μία ημέρα μπροστά από το ηλιακό έτος.
Ο ίδιος ο Πάπας Γρηγόριος μετέφερε την Πρωτοχρονιά από τις 25 Μαρτίου που ήταν έως τότε, την 1η Ιανουαρίου.
Info: Δεν ακολουθούν πάντα όλες οι χώρες το Γρηγοριανό Ημερολόγιο για τον εορτασμό της Πρωτοχρονιάς, η οποία συχνά βασίζεται σε σεληνιακούς κύκλους, χωρίς απαραίτητα να πέφτει την 1η Ιανουαρίου. Η περσική Πρωτοχρονιά για το Ιράν για παράδειγμα, καθορίζεται από την εαρινή ισημερία του Βόρειου Ημισφαιρίου.
Το 1582, με παπική βούλα γνωστή ως «Inter gravissimas » αναγνωρίστηκε το Γρηγοριανό ημερολόγιο.
Λόγω όμως του Σχίσματος μεταξύ Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας και Ανατολικής Ορθόδοξης, η αλλαγή από το Ιουλιανό ημερολόγιο στο Γρηγοριανό το 1582 υιοθετήθηκε κυρίως από χώρες υπό τη Ρωμαιοκαθολική «εξουσία», όπως της Ισπανίας, της Πορτογαλίας (και των υπερπόντιων κτήσεων των δύο χωρών) και της Γαλλίας.
Η Ανατολική Ορθόδοξη καθυστέρησε αρκετά να υιοθετήσει το νέο ημερολόγιο, όπως για παράδειγμα το 1752 η Μεγάλη Βρετανία και οι κτήσεις της άλλαξαν από το Ιουλιανό ημερολόγιο στο Γρηγοριανό. Ήταν αναγκαίο να ευθυγραμμιστεί η «Γηραιά Αλβιώνα» με την υπόλοιπη Ευρώπη, οπότε αποφασίστηκε ότι μετά την Τετάρτη 2 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους θα ακολουθούσε η 14η Σεπτεμβρίου, με αποτέλεσμα να χαθούν 11 ημέρες.
«Δώστε μας πίσω τις 11 ημέρες μας», έγραψε ένα πανό που φαίνεται στον πίνακα του 1755 του William Hogarth με τον τίτλο «An Election Entertainment», που αναφερόταν στις εκλογές του 1754, χωρίς όμως περισσότερες κινητοποιήσεις ή αντιδράσεις.
Μια από τις χώρες που το υιοθέτησαν πιο αργά ήταν η Ρωσία το 1918, αν και η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία ακόμη και σήμερα χρησιμοποιεί το Ιουλιανό ημερολόγιο. Για παράδειγμα τα Χριστούγεννα στη χώρα εορτάζονται στις 7 Ιανουαρίου, ημερομηνία που αντιστοιχεί στις 25 Δεκεμβρίου του Γρηγοριανού.
Χρόνος:
Η Γη χρειάζεται λίγο παραπάνω από 24 ώρες για να ολοκληρώσει μία πλήρη περιστροφή γύρω από τον άξονά της: 86,400.002 δευτερόλεπτα αντί για 86,400. Έτσι προκειμένου να κρατάμε τα ρολόγια μας συντονισμένα με το ηλιακό μεσημέρι, ένα κλάσμα δευτερολέπτου προστίθεται κάθε λίγα χρόνια.
Αυτό που καθιστά δύσκολο τον υπολογισμό είναι ότι η περιστροφή της Γης επιταχύνεται ή επιβραδύνεται με τρόπο που δεν μπορεί να προβλεφθεί. Μακροπρόθεσμα η παλιρροϊκή τριβή βαθμιαία επιμηκύνει τον χρόνο περιστροφής. Αλλά και άλλοι παράγοντες όπως το λιώσιμο των πάγων, οι άνεμοι, οι καταιγίδες μπορούν εξίσου να επηρεάσουν το μήκος της ημέρας.
Ελλάδα:
Ήταν η τελευταία Ευρωπαϊκή χώρα που το υιοθέτησε.
Νομοθετικά το Ιουλιανό Ημερολόγιο αλλαξε με το Γρηγοριανό τον Ιανουάριο του 1923 και όρισε την έναρξη της εφαρμογής του την 16η Φεβρουαρίου 1923. Για να γίνει η διόρθωση η 16η Φεβρουαρίου ονομάστηκε 1η Μαρτίου, δηλαδή αφαιρέθηκαν 13 ημέρες από το έτος 1923.
Αυτό έγινε γιατί στις 10 ημέρες λάθους μεταξύ Γρηγοριανού και Ιουλιανού από το 325 έως το 1582 είχε επέλθει καθυστέρηση και άλλων τριών ημερών στα περίπου 340 χρόνια που είχαν παρέλθει από την πρώτη εισαγωγή του Γρηγοριανού Ημερολογίου. Γι’ αυτό άλλωστε το έτος 1923 στην Ελλάδα δεν είχε 365 ημέρες αλλά 352!
Info: Κανένας Έλληνας υπήκοος δεν έχει πιστοποιητικό γέννησης με ημερομηνία από 16 έως 28 Φεβρουαρίου 1923!
Δεν το έχουν αποδεχθεί: Το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, Σερβίας και Ρωσίας, αλλά και τα μοναστήρια στο Άγιο Όρος για λόγους παράδοσης, όπως και οι λεγόμενοι «Γνήσιοι Ορθόδοξοι Χριστιανοί», γνωστότεροι ως «Παλαιοημερολογίτες».
Info: Αν και δεν είχε θεσπιστεί η 21η Μαρτίου ως σταθερή ημερομηνία της εαρινής Ισημερίας, από την Α' Οικουμενική Σύνοδο, είναι γεγονός, ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία παραδέχεται ως ημερομηνία εαρινής ισημερίας με το Ιουλιανό Ημερολόγιο την 21η Μαρτίου. Ακόμη, η Εκκλησία χρησιμοποποιεί μια "μέση" Σελήνη, που ακολουθεί τον κανόνα του Μέτωνα.
Το 45 π.Χ., πρώτη χρονιά που ίσχυσε το Ιουλιανό ημερολόγιο, η εαρινή ισημερία μετρήθηκε στις 23 Μαρτίου. Όμως, λόγω της ατέλειας του ημερολογίου υπήρξε μια αργή μετάπτωση των ισημεριών, με αποτέλεσμα, γύρω στο 325 μ.Χ. η Ισημερία συνέβαινε στις 21 Μαρτίου, το 1582 στις 10 Μαρτίου, ενώ σήμερα συμβαίνει περίπου στις 8 Μαρτίου. Με το Πασχάλιο ( εορτολόγιο των κινητών εορτών, που εξαρτώνται από το Πάσχα) που καθιέρωσε η Α' Οικουμενική Σύνοδος, η Ισημερία προσδιορίστηκε ημερολογιακά και όχι αστρονομικά. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι η "Ημερολογιακή Ισημερία" αποσυνδέθηκε από την (πραγματική) αστρονομική Ισημερία. Με άλλα λόγια, η Ισημερία έπαψε να είναι κινητή. Καθιερώθηκε ως ακίνητη, πάντα στις 21 Μαρτίου (με το Ιουλιανό ημερολόγιο), επειδή τότε παρατηρήθηκε η Ισημερία, το 325 μ.Χ.
Αυτό που έκαναν οι αστρονόμοι του Πάπα Γρηγόριου ΙΓ', ήταν να συνδέσουν ξανά την "Ημερολογιακή Ισημερία" με την αστρονομική, διορθώνοντας όσο μπορούσαν τη διάρκεια του ημερολογιακού έτους και αφαιρώντας το συσσωρευμένο σφάλμα.
Υπολογισμός έτους:
Κατά την βυζαντινή χρονογραφία, ο κόσμος δημιουργήθηκε το 5508 π.Χ. Δεδομένης μιας χρονιάς μετά Χριστόν, για να βρεθεί η αντίστοιχη χρονολογία από κτίσεως κόσμου, θα πρέπει να προστεθεί στην πρώτη ο αριθμός 5508.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Ευχαριστούμε πολύ για τα σχόλια σας!