Ήξερες ότι το αρχαιότερο ναυάγιο είναι ελληνικό;

Το φθινόπωρο του 2017 θαλάσσιοι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν στον πάτο της Μαύρης Θάλασσας, το αρχαιότερο αλλά και το πιο καλοδιατηρημένο - καθώς είναι σχεδόν άθικτο - ναυάγιο που έχει βρεθεί ποτέ μέχρι σήμερα. 

Σε βάθος 2000 μέτρων και σε απόσταση 80 χιλιομέτρων από την παραθαλάσσια πόλη Μπουργκάς της Βουλγαρίας, οι αρχαιολόγοι βρήκαν το ναυάγιο με την βοήθεια δύο υποβρυχίων ρομποτικών εξερευνητών, ενώ πήραν και δείγμα του πλοίου προς χρονολόγησή του.

Το πλοίο χρονολογήθηκε στον 4ο αιώνα π.Χ. και πιθανότατα ήταν πλοίο Ελλήνων εμπόρων, και αυτό γιατί μοιάζει πάρα πολύ με την αναπαράσταση του πλοίου του Οδυσσέα στον αμφορέα “των σειρήνων” που υπάρχει στο Βρετανικό Μουσείο.

Το πλοίο είναι εμπορικό ιστιοφόρο με κουπιά, έχει μήκος 23 μέτρα, και μπορούσε να έχει πλήρωμα από 15 έως 25 άτομα. Το πλοίο κείτεται πλαγιαστά στον πυθμένα της Μαύρης Θάλασσας με το κατάρτι, την πλώρη το πηδάλιο και τους πάγκους κωπηλασίας άθικτα. Η Μαύρη Θάλασσα τροφοδοτείται από γλυκό νερό από τις γύρω περιοχές το οποίο επιπλέει πάνω από το αλμυρό νερό του πυθμένα το οποίο στερείται οξυγόνου και έτσι αποτρέπει την διάβρωση. 

Οι αρχαιολόγοι δεν μετακίνησαν το πλοίο ενώ σκοπεύουν σε επόμενη αποστολή να ανακαλύψουν το περιεχόμενο του φορτίου του ώστε να μάθουμε πιθανότατα από που σαλπάρησε. 

Ενδιαφέρον γεγονός:

Ερείπια του αρχαιότερου ναυαγίου όμως βρίσκονται στο νησί Δοκός το οποίο βρίσκεται στο στενό ανάμεσα Ύδρας, Ερμιόνης και Σπετσών. Σε βάθος 15-30 μέτρων ανακαλύφθηκαν εκατοντάδες πήλινα αγγεία, φλιτζάνια, μαγειρικά σκεύη και δοχεία καθώς και δύο λίθινες άγκυρες. Τα πήλινα αγγεία φαίνεται να είναι εμπορεύματα από μια αρχαία μονάδα παραγωγής της Αργολίδας. Το ναυάγιο χρονολογείται στη Δεύτερη Πρωτοελλαδική περίοδο, 2700-2200 π.Χ. Ίχνη του ίδιου του πλοίου δυστυχώς δεν βρέθηκαν.

Είναι το πρώτο ναυάγιο που ερευνήθηκε στην Ελλάδα, με σχετικά σύγχρονες τεχνολογικές μεθόδους. Στις 23 Αυγούστου του 1975, ο Peter Throckmorton, πρωτοπόρος ερευνητής των βυθών και ιδρυτικό μέλος του Ινστιτούτου Εναλίων Αρχαιολογικών Ερευνών εντόπισε μία μεγάλη συγκέντρωση σπασμένης κεραμικής στο βυθό του νησιού σε βάθος 20 μέτρων. Αργότερα, ο ερευνητής επέστρεψε στο Δοκό με τον αρχαιολόγο και Πρόεδρο του Ινστιτούτου, Γιώργο Παπαθανασόπουλο, οι οποίοι διαπίστωσαν ότι η κεραμική που είχε εντοπιστεί χρονολογείται στην Πρωτοελλαδική εποχή. Η υποβρύχια αρχαιολογική έρευνα και συστηματική ανασκαφή στον Δοκό έγινε από το Ινστιτούτο Εναλίων Αρχαιολογικών Ερευνών (ΙΕΝΑΕ).

Άννα Μαρία Σταυροπούλου