Ήξερες ότι ο Κώδικας του Χαμουραμπί είναι από τους αρχαιότερους κώδικες ποινικού δικαίου;

Τον νομοθετικό αυτόν Κώδικα τον δημιούργησε ο 6ος βασιλιάς της 1ης Δυναστείας της Βαβυλώνας, Χαμουραμπί, η αυτοκρατορία του οποίου έφτασε να απλώνεται  από τον Περσικό Κόλπο έως Βόρεια από τη Νινευή και από τα όρη του Ελάμ μέχρι τα υψώματα της Συρίας.

Ο Ακκάδιος βασιλιάς Χαμουραμπί, ήταν μεγάλος μεταρρυθμιστής, νομοθέτης και κατακτητής. Κατά την βασιλεία του, η Βαβυλώνα ήταν το κύριο θρησκευτικό κέντρο της Μεσοποταμίας (σημερινό Ιρακ).
Ο Κώδικας του Χαμουραμπί, που χρονολογείται γύρω στο 1754 π.Χ, περιέχει 282 νόμους και αφορούν τις τιμωρίες στις παραβάσεις των κανόνων σε θέματα όπως κλοπή, γεωργία, καταστροφή περιουσίας, γάμος, δολοφονία, τραυματισμός, θάνατος, τα δικαιώματα των γυναικών των παιδιών και των δούλων. Οι νόμοι ήταν σαφείς και οι τιμωρίες σκληρές. Οι τιμωρίες ποικίλουν ανάλογα με την κοινωνική τάξη των θυτών και των θυμάτων. Η φιλοσοφία πίσω από τους νόμους αυτούς και τις τιμωρίες είναι το "οφθαλμού αντί οφθαλμού και οδόντα αντί οδόντος". Ο Κώδικας ήταν εκτεθειμένος δημοσίως, ώστε να μπορούν να τον βλέπουν όλοι και να μην υπάρχει άγνοια. Ωστόσο, το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού εκείνη την εποχή δεν μπορούσε να διαβάσει.

Οι νόμοι είναι χαραγμένοι στην ακκαδική γλώσσα σε μια στήλη από μαύρο λίθο διορίτη. Στο πάνω μέρος της στήλης με τους νόμους, ο Χαμουραμπί απεικονίζεται ενώπιον του θρόνου του Σαμάς, θεού του ήλιου. Ο Κώδικας ανακαλύφθηκε το 1901 στα Σούσα του Ελάμ, στο σημερινό Ιράν, από την αρχαιολογική αποστολή του Jacques de Morgan. Η στήλη έχει ύψος δυόμισι μέτρα και διάμετρο 1.80 μέτρα. Το κείμενο του κώδικα είναι χαραγμένο σε 49 λωρίδες, από τις οποίες οι 5 περιέχουν πρόλογο και άλλες 5 επίλογο, σε ποιητική μορφή, στην ακκαδική γλώσσα, με ωραίους χαρακτήρες της σφηνοειδούς γραφής.
Ένα μέρος του προλόγου λέει ως εξής:
 
[...]Όταν το μεγάλο όνομα της Βαβυλώνας έγινε γνωστό στις τέσσερις άκρες του κόσμου… τότε ο Ανού και ο Βήλος ανέθεσαν σε μένα τον Χαμουραμπί. τον υπέροχο άρχοντα. τον λάτρη του θεού, να φέρω δικαιοσύνη στη χώρα, να καταστρέψω τους κακούς και τους βέβηλους, να εμποδίσω τον ισχυρό να καταπιέζει τον αδύνατο, να φωτίσω την χώρα και να επιδιώξω το καλό του λαού. Εγώ ο Χαμουραμπί. ο κυβερνήτης που τον διόρισε ο Βήλος, έφερα τον πλούτο και την αφθονία, έδωσα ζωή στην πόλη Ουρούκ [...]”.
 
Ενώ στον επίλογο αναφέρει:
 
Οι δίκαιοι νόμοι που όρισε ο Χαμουραμπί, ο σοφός Βασιλιάς και με τους οποίους έδωσε στη χώρα στερεό θεμέλιο και δίκαιη διοίκηση… είμαι ο φύλακας Κυβερνήτης… έφερα στους κόλπους μου τους λαούς της Σουμερίας και του Ακκάδ. Με τη σοφία μου, τους εξανάγκασα έτσι, ώστε ο ισχυρός να μην καταπιέζει τον αδύνατο και να δικαιώνονται τα ορφανά και η χήρα… ώστε ο καταπιεζόμενος να βλέπει στο ομοίωμά μου τον βασιλιά της δικαιοσύνης. Να διαβάζει την επιγραφή στο μνημείο μου. να προσέχει τα δυνατά λόγια μου! Τα έργα μου είναι ασύγκριτα… Είμαι ο βασιλιάς που προεξέχει ανάμεσα στους βασιλείς”.
Κάποιοι από τους νόμους του Κώδικα είναι οι παρακάτω:

- Αν κάποιος κατηγορήσει κάποιον άλλο, αλλά δεν μπορεί να αποδείξει τις κατηγορίες, τότε θα θανατώνεται.
- Αν ένας δικαστής βγάλει μια απόφαση, η οποία αργότερα κριθεί λανθασμένη, θα πρέπει να πληρώσει δώδεκα φορές την ποινή που επιδίκασε στον κατηγορούμενο και δε θα μπορεί να ξανά δικάσει ποτέ.
- Αν ένας ληστής συλληφθεί την ώρα της ληστείας, θα θανατώνεται.
- Αν κάποιος έχει χρέος και δεν μπορεί να το πληρώσει, έχει τη δυνατότητα να πουλήσει τον ίδιο, τη γυναίκα του και τα παιδιά του σαν σκλάβους για εργασία και να αποκτήσουν την ελευθερία τους μετά από τρία χρόνια.
- Αν κάποιος χτυπήσει κάποιον ανώτερης τάξης, τότε θα μαστιγώνεται δημοσίως εξήντα φορές με μαστίγιο από τρίχες βοδιού.
- Αν ένας σκλάβος χτυπήσει κάποιον ελεύθερο άνθρωπο, θα του κόβεται το αυτί.
- Αν κάποιος επιχειρήσει να ληστέψει ένα σπίτι σπάζοντας τον τοίχο του και τελικά συλληφθεί, σαν τιμωρία θα χτιστεί μες στον τοίχο για να καλύψει την τρύπα που έκανε.

Σήμερα ο Κώδικας του Χαμουραμπί βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου, στο Παρίσι:

Άννα Μαρία Σταυροπούλου

Σχόλια