Ποιός είναι ο Φοίνικας που αναγεννήθηκε από τις στάχτες μαζί με την Ελλάδα;

Πολλοί θα καταλάβατε βέβαια ότι μιλάω για το νόμισμα Φοίνικας ή Φοίνιξ, πρόδρομο της δραχμής, το οποίο κόπηκε επί Καποδίστρια.

Με την δημιουργία του ελληνικού κράτους το 1827, το νομισματικό σύστημα της χώρας θεσπίστηκε το 1828 και με νομισματική μονάδα να είναι ο Φοίνικας ή Φοίνιξ. Ο Φοίνιξ αντικατέστησε το Οθωμανικό κουρούς (γρόσι) με την ισοτιμία 6:1 (έξι φοίνικες προς ένα γρόσι), και ίδια ισοτιμία με το ισπανικό δίστηλο.

1 Φοίνικας

Info: Η παλιά τουρκική λίρα, όπως και παλιότερα η οθωμανική, υποδιαιρούνταν σε 100 κουρούς, τα οποία ήταν γνωστά στον ελληνικό χώρο ως γρόσια.

Ο Φοίνικας κυκλοφόρησε σε υποδιαιρέσεις του ενός, πέντε, δέκα, και είκοσι λεπτών, ενώ πέντε φοίνικες αντιστοιχούσαν σε μία αιγίδα. Το όνομα του νομίσματος φυσικά συμβολίζει την αναγέννηση της Ελλάδας μετά την Ελληνική Επανάσταση του 1821.

Πέντε μηχανές κοπής νομισμάτων (όσα και τα νομίσματα) αγοράστηκαν με δάνειο από την Ρωσία. Τα μηχανήματα αγόρασε ο Αλέξανδρος Κοντόσταυλος από την Μάλτα, Μασσαλία, Αγκόνα και Σύρο και τα έφερε στην Αίγινα, την τότε πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτους.

Ο Φοίνικας είχε στην μία όψη το μυθικό πουλί ενώ από την άλλη την ονομαστική αξία περιβαλλόμενη από δάφνινο στεφάνι, ενώ στο κάτω μέρος υπήρχε η ένδειξη αωκα´ και αντιστοιχεί στο έτος έναρξης της Ελληνικής Επανάστασης, 1821, κατά το ελληνικό σύστημα αρίθμησης.

Info: Στην Αίγινα επίσης κόπηκαν τα πρώτα νομίσματα του ελληνικού κράτους κοντά 2500 χρόνια πριν, οι Αιγινήτικοι στατήρες.

Ενδεικτική αγοραστική δύναμη του Φοίνικα ήταν:
- ημερομίσθιο εργάτη, 60 λεπτά
- 1 οκά ψωμί, 27 λεπτά
- 1 οκά κρέας, 26 λεπτά
- 1 οκά τυρί, 35 λεπτά

Χαράκτες των νομισμάτων ήταν ο Αρμένιος χρυσοχόος Χατζηγρηγόρης Πυροβολιστής έως το 1830 και οι Γεώργιος Παπακωνσταντόπουλος, Γεώργιος Δημητρακόπουλος και ο Δημήτριος Κόντος από το 1830 έως το 1833.

Το 1831 κυκλοφορούν και τα πρώτα χαρτονομίσματα του Φοίνικα, τα οποία εκτυπώνονται και αυτά στην Αίγινα την 1η Ιουλίου. Τα χαρτονομίσματα ήταν τυπωμένα μόνο από τη μία πλευρά, ενώ στο πίσω μέρος των χαρτονομισμάτων ο κυβερνητικός ελεγκτής έγραφε διαγωνίως την αξία του χαρτονομίσματος, και αναγράφοντας τον αριθμό κυκλοφορίας τοποθετούσε και τη δική του υπογραφή. Με ψήφισμα του 1831 οι χρηματικές συναλλαγές θα διεκπεραιώνονταν κατά το 1/3 με χαρτονομίσματα και 2/3 με νομίσματα. Ενώ με το ψήφισμα της 4ης Ιανουαρίου 1832 όλες οι χρηματικές συναλλαγές γινόταν μόνο με χαρτονομίσματα και όχι νομίσματα έως την αντικατάσταση του φοίνικα από την δραχμή από βασιλιά Όθωνα.

Info:
Το μεγαλύτερο σε ονομαστική αξία χαρτονόμισμα που κυκλοφόρησε ποτέ στην Ελλάδα ήταν αυτό των 100 δισεκατομμυρίων δραχμών (!!) στις 3 Νοεμβρίου του 1944. Παρότι οι Γερμανοί είχαν αποχωρήσει τότε από την Ελλάδα, η οικονομία βρισκόταν σε βαθιά κρίση και η ουσιαστική αξία του χαρτονομίσματος ήταν σχεδόν μηδαμινή.
Ενδεικτικά η ισοτιμία τότε ήταν:
Ιανουάριος 1944: 1 λίρα Αγγλίας = 2,1 εκατομμύρια δραχμές
Νοέμβριος 1944: 1 λίρα Αγγλίας = 71 τρισεκατομμύρια δραχμές
Σε σημερινές τιμές και με βάση τη χρυσή λίρα Αγγλίας, η πραγματική αξία του δεν θα πρέπει να ξεπερνούσε τα 10 λεπτά του ευρώ.

Το Εθνικό Νομισματοκοπείο Αιγίνης λειτούργησε από το 1828 μέχρι το 1833 αλλά η θέση του στο νησί δεν είναι γνωστή. Το Νομισματοκοπείο μεταφέρθηκε από την Αίγινα στην Αθήνα το 1833 και άρχισε να λειτουργεί ως Βασιλικό Νομισματοκοπείο και Σφραγιστήριο.

Το Κυβερνείο του Καποδίστρια στην Αίγινα