Βροχή των Περσείδων: Πότε ολοκληρώνεται και τι είναι!

Κάθε χρόνο, από τα τέλη Ιουλίου έως και 24 Αυγούστου, ξεκινά η Βροχή των Περσείδων.

Οι Περσείδες είναι βροχή διαττόντων (μετέωρα ή πεφταστέρια όπως είναι κοινώς γνωστά ). Πρόκειται για μικρά κομμάτια (μέχρι και σε μορφή σκόνης) τα οποία είναι απομεινάρια του κομήτη Σουίφτ-Τάτλ (109P/Swift-Tuttle) και όταν εισέρχονται στην ατμόσφαιρα της Γης με τεράστιες ταχύτητες καίγονται εξαιτίας της συμπιεσης της ατμόσφαιρας μπροστά στο αστρικό μέσα σε δευτερόλεπτα. Όποια από αυτά είναι αρκετά μεγάλα ώστε να φτάσουν στην επιφάνεια της Γης ονομάζονται μετεωρίτες, ενώ όσα είναι τόσο λαμπρά που φαίνονται να σχίζουν τον ουρανό ονομάζονται βολίδες. Συνήθως στο μέγιστο της βροχής πέφτει ένα μετέωρο το λεπτό. Ονομάζονται Περσείδες, επειδή το ακτινοβόλο σημείο τους προβάλλεται στον αστερισμό Περσέα, φαίνεται δηλαδή σαν να έρχονται από την κατεύθυνση αυτή.

Info: Το 36 μ.Χ.  γίνεται η πρώτη καταγραφή του φαινομένου.

Αναφέρονται παρατηρήσεις των Περσείδων εδώ και περίπου 20 αιώνες, με αρχαιότερη αναφερόμενη από την Άπω Ανατολή. Μία λαϊκή ονομασία της βροχής αυτής σε Ρωμαιοκαθολικές χώρες είναι «Δάκρυα του Αγίου Λαυρεντίου», καθώς στις 10 Αυγούστου τιμάται η μνήμη του μαρτυρίου του.

Καθώς η Γη περιφέρεται στην τροχιά της γύρω από τον Ήλιο, συναντάει κάθε Αύγουστο το σύννεφο των σωματιδίων του κομήτη Σουίφτ-Τατλ.

Έτσι καθώς η Γη μας τρέχει με 108.000 χιλιόμετρα την ώρα, πέφτει πάνω στο σύννεφο των σωματιδίων. Τα μικροσκοπικά αυτά σωματίδια, με βάρος ενός γραμμαρίου, χτυπάνε τα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιράς μας σε ύψος 100 περίπου χιλιομέτρων και αναφλέγονται. Η ανάφλεξη αυτή ιονίζει τα γύρω στρώματα της ατμόσφαιρας, σχηματίζοντας έτσι μια φωτεινή σφαίρα 2 έως 3 μέτρων που κινείται με ταχύτητα 30 έως 60 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Αυτή τη φωτεινή σφαίρα, λοιπόν, βλέπουμε από τη Γη, και ονομάζουμε διάττοντα, μετέωρο, ή «πεφταστέρι».

Η τελευταία φορά που ο κομήτης των Περσείδων πέρασε από τη γειτονιά της Γης ήταν τον Δεκέμβριο του 1992 (θα επιστρέψει το 2126). Γι’ αυτό πολλοί αστρονόμοι υπολόγισαν ότι η Βροχή των Περσείδων το καλοκαίρι του 1993 θα ήταν ιδιαίτερα θεαματική. Και πράγματι, τον Αύγουστο του 1993 τις πρωινές ώρες της 12ης Αυγούστου καταμετρήθηκαν πάνω από 500 μετέωρα την ώρα.

Η μεγαλύτερη «Καταιγίδα Διαττόντων» που παρατηρήθηκε ποτέ ήταν η «Καταιγίδα των Λεοντιδών» στις 12 προς 13 Νοεμβρίου του 1833 όταν τα μετέωρα έμοιαζαν με πυροτεχνήματα από μια ροή δεκάδων μετεώρων κάθε δευτερόλεπτο που διήρκεσε επί ώρες. Ένας ιστορικός μάλιστα το 1878 την θεώρησε ως ένα από τα 100 πιο σημαντικά γεγονότα του αιώνα. Πολλές ξυλογραφίες έχουν απεικονίσει το γεγονός με μεγάλη επιτυχία. Αρκετοί μάλιστα κοινωνιολόγοι αποδίδουν στο ουράνιο αυτό φαινόμενο την εξάπλωση της θρησκομανίας που επηρέασε τα επόμενα χρόνια την όλη κοινωνική εξέλιξη και τον σύγχρονο χαρακτήρα των ΗΠΑ.

Φέτος με το φεγγάρι να βρίσκεται χαμηλά χωρίς να φέγγει έντονα στον ουρανό, το φετινό φαινόμενο των Περσείδων θα είναι πιο ορατό.

Άρχισε από τις 17 Ιουλίου 2020 και θα διαρκέσει μέχρι και τις 24 Αυγούστου 2020. Σύμφωνα και με τα επίσημα στοιχεία της ΝΑΣΑ, η καλύτερη ημέρα παρακολούθησης είναι η Τετάρτη 12 Αυγούστου, κατά την οποία και θα παρατηρηθεί η μεγαλύτερη πυκνότητα πτώσης διαττόντων και τα μετέωρα θα αναπτύξουν ταχύτητες έως και 59χλμ. το δευτερόλεπτο.

Πότε είναι η καλύτερη ώρα;

Μετά τα μεσάνυχτα, όσο αργότερα τόσο καλύτερα. Μετά τα μεσάνυχτα από το μέρος που στεκόμαστε αρχίζουμε να βλέπουμε προς την κατεύθυνση της πορείας της Γης γύρω από τον Ήλιο και έτσι θα δούμε περισσότερα μετέωρα. Με τον ίδιο τρόπο που βλέπουμε περισσότερες σταγόνες στο μπροστινό παρμπρίζ του αυτοκινήτου όταν οδηγούμε στη βροχή.

Στη Βροχή των Περσείδων εμφανίζονται περίπου 60 με 100 μετέωρα την ώρα, μα συνήθως βλέπουμε λιγότερα καθώς δεν παρατηρούμε από κάποιο ιδιαίτερα σκοτεινό μέρος. Τα πεφταστέρια εμφανίζονται τυχαία, οπότε μπορεί να μη δεις κανένα για μερικά λεπτά και μετά να δεις τρία στη σειρά. 

Info: Η Γη βομβαρδίζεται συνεχώς από μετέωρα. Περί τους 50 τόνους ύλης πέφτουν κάθε ημέρα στη Γη. Ότι μικρό σώμα κινείται στο διάστημα ονομάζεται μετεωροειδής. Αν εισέλθει στην ατμόσφαιρα ονομάζεται μετέωρο. Αν έχει αρκετά μεγάλο μέγεθος ώστε ένα κομμάτι του επιβιώσει και φθάσει στο έδαφος, τότε έχουμε έναν μετεωρίτη.

Αν βρίσκεσαι Κύπρο, είσαι λίγο πιο τυχερός από εμάς, καθώς θα μπορείς να δεις παράλληλα με τη βροχή των διαττόντων αστέρων και τους πλανήτες Δία, Κρόνο, τον Αστερισμό του Σκορπιού με το χαρακτηριστικό κόκκινο Αντάρη, καθώς επίσης και τον πανέμορφο κομήτη Νeowise, ο οποίος αυτές τις μέρες βρίσκεται δίπλα του Αστερισμού του Βοώτη.

Info: Νeowise: Σύμφωνα με τη NASA, μόλις εξαφανιστεί από τη δημόσια θέα, οι κάτοικοι της Γης θα κάνουν να τον ξαναδούν περίπου 6.800 χρόνια. Ο κομήτης, ανακαλύφθηκε στις 27 Μαρτίου του 2020 από το διαστημικό τηλεσκόπιο NEOWISE, από το οποίο πήρε και το όνομα του.

Μετά την κοντινότερη προσέγγισή του στη Γη, ο κομήτης NEOWISE θα συνεχίσει την μεγάλη του τροχιά στην άκρη του ηλιακού συστήματος. Γι’ αυτό δεν θα τον ξαναδούμε: απαιτούνται χιλιάδες χρόνια για να ταξιδέψει ένας κομήτης από το εξωτερικό ηλιακό σύστημα προς το εσωτερικό.

Ο κομήτης όμως δεν είναι ακριβώς νέος. Απλώς είναι νέος σε εμάς, διότι νωρίτερα πέρασε μέσω από τους ουρανούς της Γης πριν από περίπου, πάλι  6.800 χρόνια.