Ήξερες ότι το ναυάγιο του Βρετανικού βρίσκεται στην Ελλάδα;

Όλοι ξέρουμε τον γνωστό Τιτανικό και την ιστορία του. Υπάρχει όμως και ένα ακόμα πλοίο, που συγγενεύει με μαζί του και το ναυάγιο του βρίσκεται στην χώρα μας. Ο Βρετανικός. Ηξερες ότι είναι βυθισμένο στην Κέα; Πάμε να δούμε το τι συνέβη!

Η κατασκευή

Ήταν ένα από τα μεγαλύτερα υπερωκεάνια της γραμμής του Βορείου Ατλαντικού στις αρχές του 20ου αιώνα και εκτός από τον Τιτανικό, είναι "αδερφάκι" και με το Ολύμπικ ( ανήκαν και τα 3 στην ίδια  εταιρεία, White Star Line.). Kατασκευάστηκε και καθελκύστηκε στις 26 Φεβρουαρίου του 1914 από το ναυπηγείο Harland and Wolff στο Μπέλφαστ, τη μεγαλύτερη πόλη της Βορείου Ιρλανδίας και όταν ο Τιτανικός βυθίστηκε ήταν ακόμα υπό κατασκευή. Μάλιστα το δικό του ναυάγιο ήταν η αφορμή να γίνουν βελτιώσεις στον Βρεταννικό πριν βγει στις θάλασσες.  

Δεν πρόλαβε όμως να κάνει κάποιο δρομολόγιο, γιατί λόγω του Α' Παγκοσμίου Πολέμου λειτούργησε μόνο σαν πλωτό νοσοκομείο και βοήθησε στην μεταφορά των τραυματιών. 

Συνολικά κατάφερε να κάνει 5 επιτυχημένες αποστολές, μεταφέροντας πάνω από 15.000 τραυματίες στην Μεσόγειο. Έσωσε ανθρώπους από τα μέτωπα σε Τουρκία, Βαλκάνια και Μέση Ανατολή.

Το ναυάγιο

Στην 6η και τελευταία αποστολή του, την 21η Νοεμβρίου 1916, ενώ έπλεε στο Στενό της Κέας με προορισμό το νοσοκομειακό σταθμό της Λήμνου, έγινε η μεγάλη έκρηξη. Το γερμανικό υποβρύχιο U-73 ευθύνεται για την έκρηξη, αφού το πλοίο συγκρούστηκε με νάρκη από το υποβρύχιο.

Info: Οι Γερμανοί δεν θα παραδεχτούν ποτέ την ευθύνη για την βύθιση του πλοίου, καθώς αφού ήταν πλωτό νοσοκομείο και προσταυεόταν από επιθετικές ενέργειες, άρα η πράξη τους ήταν εγκληματική σε περίοδο πολέμου. Οι έρευνες που έχουν γίνει διχάζουν καθώς το ναυάγιο ίσως να προκλήθηκε από νάρκη που ήταν ήδη στην περιοχή.

Στο πλοίο επέβεναν πάνω από 1.030 άνθρωποι που κατάφεραν να σωθούν κολυμπώντας στην Κέα. 

Σύμφωνα με μαρτυρίες ο καπετάνιος προσπάθησε με τις μηχανές στο φουλ να φτάσει τις ακτές και να προσαράξει, τελικά όμως το μόνο που θα καταφέρει είναι να διαλύσει τις σωστικές βάρκες που δεν μπόρεσαν να απομακρυνθούν έγκαιρα. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες η απόφαση του πλοίαρχου Τσαρλς Μπάρτλετ  να προσαράξει το πλοίο στην ακτή, παράσυρε 2 – 3 λέμβους από την δίνη των προπελών και το πλήρωμά τους κομματιάστηκε από αυτές, λίγοι κατάφεραν να γλυτώσουν και οι περισσότεροι με σοβαρούς ακροτηριασμούς.

Μέσα σε 55 λεπτά, το πλοίο των 271 μέτρων και 48.000 τόνων έφτασε σε βάθος 120 μέτρων όπου και ναυάγησε. Ο απολογισμός των ανθρώπων που δυστυχώς δεν κατάφεραν να σωθούν ήταν 30, κυρίως μέλη του πληρώματος και του Βασιλικού Υγειονομικού Σώματος. 

Μπορεί να είχαν γίνει βελτιώσεις, όπως είπαμε και παραπάνω λόγω του ναυαγίου του Τιτανικού (μπορούσε να επιπλεύσει με τα έξι πρώτα στεγανά διαμερίσματα να είναι πλημμυρισμένα, σε αντίθεση με τα τέσσερα πρώτα στον Τιτανικό), αλλά τελικά βυθίστηκε.

Οι τραυματίες προσωρινά μεταφέρθηκαν στο λιμάνι της Κέας, με βοήθεια από τους κατοίκους και από ψαράδες που έσπευσαν στο σημείο, για τις πρώτες βοήθειες. 

Τη διάσωση ανέλαβαν δύο αγγλικά αντιτορπιλλικά, το HMS Scourge και το HMS Heroic, τα οποία μετέφεραν τους διασωθέντες στον Πειραιά και στο Φάληρο το απόγευμα της ίδιας ημέρας. Από τους τραυματίες που τελικά δεν τα κατάφεραν, 4 είναι θαμμένοι στην Δραπετσώνα και ένας στο Βρετανικό πολεμικό κοιμητήριο της Σύρου.

Info: Λίγο πιο πέρα από το ναυάγιο του Βρετανικού, υπάρχει ακόμα ένα ναυάγιο, το «S/S Burdigala», που μετέφερε στρατεύματα στη Θεσσαλονίκη και στα Δαρδανέλλια για την ενίσχυση της Αντάντ. Ταυτοποιήθηκε το 2008-2009 χάρις στις άοκνες προσπάθειες των δυτών του «Kea Dive». Η αυτοψία συμπληρώθηκε με εκτενείς έρευνες σε ξένα αρχεία έτσι ώστε να τεκμηριωθεί η ταυτότητα του κουφαριού.

Η εξερεύνηση του ναυαγίου

Το ναυάγιο ανακάλυψε και εξερεύνησε το 1975 ο διάσημος Γάλλος ωκεανογράφος και εξερευνητής Ζακ Κουστώ με την ομάδα του. Ο  γάλλος ερευνητής απέδειξε, παρά τους αντίθετους ισχυρισμούς της Γερμανίας, ότι εκείνη ήταν υπεύθυνη για την βύθιση του πλωτού νοσοκομείου κατά παράβαση των κανόνων του πολέμου. Το πλοίο εντοπίστηκε με καθαρά τα σημάδια της πρόσκρουσης.

Στις αρχές του 1990, ο Βρετανός ερασιτέχνης ιστορικός Σάιμον Μιλς, αγόρασε το ναυάγιο και λίγα χρόνια αργότερα έγραψε δύο βιβλία για την σύντομη ιστορία του πλοίου και το ναυάγιο του.  Συμμετείχε στην παραγωγή αρκετών τηλεοπτικών προγραμμάτων και είχε βασικό ρόλο στην οργάνωση όλων των καταδυτικών αποστολών που έλαβαν χώρα από το 1995 μέχρι το 2006. Το 2007 ήταν από τα ιδρυτικά μέλη του “Ιδρύματος Βρετανικός” (Britannic Foundation) και της θυγατρικής του εταιρείας “Βρετανικός Α.Ε.”, που έχει σκοπό την προστασία/διατήρηση του ναυαγίου, την προώθηση της ιστορίας του στο ευρύ κοινό και την οργάνωση των καταδύσεων σε αυτό. Βεβαίως, η αδειοδότηση και η εποπτεία κάθε καταδυτικής δραστηριότητας στο ναυάγιο ανήκουν στην Εφορία Ενάλιων Αρχαιοτήτων (Υπ. Πολιτισμού) καθώς αυτό βρίσκεται μέσα στα Ελληνικά χωρικά ύδατα(δεν θεωρείται στρατιωτικό νεκροταφείο από τη Βρετανική κυβέρνηση, καθώς δεν υπάρχουν ανθρώπινα λείψανα στο εσωτερικό του ή γύρω από αυτό).

Το 2014, με την βοήθεια της τεχνολογίας η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων μέσω της καταδυόμενης αρχιτέκτονα – μηχανικού Αικατερίνης Ταγωνίδου, παρακολούθησε στενά τις υποβρύχιες κινηματογραφήσεις που έγιναν από την «U GROUP MALTA LMD» στη θαλάσσια περιοχή ΒΔ της νήσου Κέας.

Οι καταδύσεις στο ιστορικό ναυάγιο του Βρετανικού διήρκεσαν 10 μέρες (5/9 -15/9/2014) και έγιναν με τη χρήση υπερσύγχρονου βαθυσκάφους και ROV (Remotely Operated Underwater Vehicle), που μετέφερε το πλοίο «U-BOAT NAVIGATOR» από τη Μάλτα.

«Το ναυάγιο είναι ακέραιο, πράγμα σημαντικό για την κατάσταση του πλοίου ως μνημείου», εξηγεί ο Αλέξανδρος Σωτηρίου, που έχει ιδρύσει την αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία «ΙΡΙΣ», με αντικείμενο την προβολή του υποθαλάσσιου πολιτιστικού πλούτου. Και προσθέτει:

«Η εικόνα του είναι ότι μπορεί να διατηρηθεί ως έχει για άλλα 100 και πλέον χρόνια. Αντίθετα, το ναυάγιο του "Τιτανικού" έχει υποστεί πολύ μεγάλη διάβρωση και σταδιακά διαλύεται, με αποτέλεσμα να εκτιμάται με μεγάλη βεβαιότητα ότι σε 20- 30 χρόνια δεν θα έχει απομείνει τίποτα».

Info: Το γερμανικό υποβρύχιο, που πόντισε τη νάρκη, αργότερα βυθίστηκε και αυτό στον Σαρωνικό.

Το πάραδοξο του ναυαγίου

Ανάμεσα στα άτομα που κατάφεραν να σωθούν από τον Βρετανικό, ήταν η Βιολέτα Τζέσοπ. Νοσοκόμα στο πλοίο, εκείνη την εποχή. Ποιο είναι το παράδοξο; Η ίδια γυναίκα σώθηκε λίγα χρόνια και από το ναυάγιο του Τιτανικού ενώ επέβαινε και στο Ολύμπικ, την ημέρα της σύγκρουσης του με το πολεμικό πλοίο HMS Hawke!

Μάλιστα πήρε μέρος και στην εξέρευνηση από τον Κουστώ (80 ετών τότε η Βιολέτα), όπου καταδύθηκε με το βαθυσκάφος και είδε την καμπίνα όπου διέμενε το 1916 ως νεαρή νοσοκόμα!

Τι σου είναι η μοίρα! Αν έχεις τύχη διάβαινε....

Info: Το όνομα του Βρεταννικού θα ήταν Gigantic. Φήμες υποστηρίζουν ότι άλλαξαν όνομα λόγω του ναυαγίου του Τιτανικού. Η απάντηση της εταιρείας είναι ότι δεν υπάρχει επίσημη αναφορά με αυτό το όνομα, ωστόσο υπάρχει έγγραφο του πλοίου, όπου γίνεται αναφορά στις άγκυρες του πλοίου και εκεί η ονομασία του ήταν Gigantic!

Τώρα πια το ναυάγιο του επιβλητικού αυτού πλοίου βρίσκεται στο βυθό της θάλασσας της Κέας. Μπορείτε να δείτε και την ταινία που έχει βγει βασισμένη στο ναυάγιο, αν και ίσως βρείτε ιστορικές ανακρίβειες. Ε, ταινία είναι! Δείτε το για τα εφέ. Αφήστε για την ιστορία να σας ενημερώνουμε εμείς!