Φύκια: Σημάδι καθαρής θάλασσας;

Παραδέξου το, όταν βλέπεις φύκια στην θάλασσα θες να φύγεις τρέχοντας! Θεωρείς αυτόματα ότι η θάλασσα είναι βρώμικη. Ή μήπως το αντίθετο συμβαίνει τελικά;

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. 

Τι είναι τα φύκια;

Είναι εξελικτικά ανώτερα θαλάσσια φυτά τα οποία ονομάζονται φυτά του Ποσειδώνα ή Ποσειδωνία. Η Ποσειδωνία συγγενεύει με τα φυτά της ξηράς που βλέπουμε γύρω μας, όπως σιτάρι, καλαμπόκι κ.α. Αρχικά ζούσε κοντά στις ακτές, στην ξηρά και σταδιακά προσαρμόστηκε στην θάλασσα. Σήμερα, η Ποσειδωνία ζει εντελώς βυθισμένη στο θαλάσσιο νερό. Όπως και όλα τα ανώτερα φυτά της ξηράς, η Ποσειδωνία έχει ρίζες, βλαστούς, φύλλα, καθώς και άνθη και καρπούς. Έτσι, με τις ρίζες της αγκυροβολεί στην άμμο του θαλάσσιου πυθμένα. Τα φύλλα της μπορεί να φτάσουν το 1 μέτρο μήκος και έχει χρώμα πράσινο. Όσο όμως τα φύλλα "γερνάνε"  γίνονται σκούρα καφέ και πέφτουν από το φυτό καθώς αυτό βγάζει καινούρια. Τα γερασμένα φύλλα θα παρασυρθούν από το κύμα και θα ξεβρασθούν στην αμμουδιά. Ουσιαστικά αυτό συναντάμε στις παραλίες.

 Άρα η Ποσειδωνία είναι ένα θαλάσσιο φυτό και αναπτύσσεται αποκλειστικά σε καθαρά νερά. Όπου υπάρχει Ποσειδωνία σίγουρα η θάλασσα θα είναι καθαρή. Έτσι όταν βλέπεις Ποσειδωνία στην άμμο ξεβρασμένη ή στα ρηχά, μπορείς να κολυμπήσεις άφοβα!

Τι είναι τα φύκη;

Τα φύκη είναι εξελικτικά κατώτερα θαλάσσια φυτά που δεν έχουν ρίζες, βλαστούς, φύλλα, άνθη και καρπούς. Τα φύκη είναι και αυτά πολύ κοινά στις θαλάσσιες ακτές, όμως σε αντίθεση με την Ποσειδωνία, δεν θα τα δεις σε αμμουδερές παραλίες αλλά πάνω στα βράχια της θάλασσας. Είναι μικρά φυτά, συνήθως καφετί χρώματος, που πολλές φορές μοιάζουν με μικρούς θάμνους. Το μέγεθός τους είναι μικρό στην Ελλάδα, συνήθως δεν ξεπερνά τα 20 – 30 εκατοστά. Υπάρχουν όμως και πράσινα, κόκκινα, κίτρινα, άσπρα κλπ. Οι μορφές τους επίσης ποικίλουν πολύ αφού υπάρχουν είδη που μοιάζουν με ταινίες ή μικρά φύλλα, με βεντάλιες ή ομπρέλες, ενώ άλλα θυμίζουν ζελέ. Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 600 είδη φυκών.

Βράχια της θάλασσας καλυμμένα με καφετί φύκη αποτελούν ένδειξη ότι η θάλασσα είναι πεντακάθαρη!

Στην Ελλάδα τα είδη αυτά είναι πολύ κοινά σε μικρά βάθη (0-1 μέτρο) σε καθαρές θάλασσες, και αν τα δεις πάνω στα βράχια της ακτής θα ξέρεις με σιγουριά ότι κολυμπάς σε καθαρά νερά.

Αν όμως συναντήσεις φύκη που είναι πράσινα και μοιάζουν με ταινίες ή φύλλα, και έχουν μία μαλακή υφή που κάποιες φορές θυμίζει ζελέ, τότε μάλλον η θάλασσα δεν είναι καθαρή. Στην ομάδα αυτή πολύ γνωστό είναι το είδος Ulva, το οποίο λέγεται και μαρούλι της θάλασσας εξαιτίας της ομοιότητας του με το γνωστό μας μαρούλι. Αυτά αναπτύσσονται σε μεγάλες ποσότητες σε ρυπασμένα λιμάνια, μώλους, μαρίνες, κοντά σε αγωγούς εκβολής λυμάτων, καλύπτοντας μαζικά την επιφάνεια βράχων σε πολύ μικρά βάθη, όπου"σκάει" το κύμα.

Δες τα υποθαλάσσια μουσεία εδώ

Τόσο η Ποσειδωνία όσο και τα φύκη είναι αναγκαία για τη διατήρηση της ζωής στη θάλασσα (και όχι μόνο, γιατί το οξυγόνο που ελευθερώνουν χρησιμοποιείται από όλους τους οργανισμούς), και ο ρόλος τους είναι αντίστοιχος με εκείνον των δασών της ξηράς για τα χερσαία άγρια ζώα. Μάλιστα, η Ποσειδωνία θεωρείται σήμερα από την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και από την Ελληνική νομοθεσία ως προστατευόμενο είδος και έχουν ήδη ξεκινήσει προσπάθειες χαρτογράφησής της στην Ελλάδα.

Οπότε η παρουσία ή η απουσία της Ποσειδωνίας και των φυκών σου λένε πολλά για την ποιότητα της θάλασσας που θες να κολυμπήσεις!