Τρίτο και τελευταίο μέρος με παροιμίες και φράσεις και την προέλευσή τους. Όχι ότι μας τελείωσαν οι παροιμίες, αλίμονο, η ελληνική γλώσσα είναι η πλουσιότερη γλώσσα του κόσμου, αλλά μην σας κουράζω κιόλας. Θέλω να πιστεύω ότι σας κέντρισα αρκετά το ενδιαφέρον ώστε να ψάξετε και μερικές μόνοι σας!
Πήρε το κρίμα στο λαιμό του
Η παροιμία προέρχεται από την Βυζαντινή εποχή και είχε να κάνει με ένα ιδιαίτερο…”επάγγελμα”, ας πούμε.
Όταν κάποιος πλούσιος καταδικαζόταν σε φυλάκιση, αυτός είχε το δικαίωμα να βάλει κάποιον άλλον στην θέση του, τον οποίο βέβαια τον πλήρωνε πάρα πολύ αδρά. Ο άνθρωπος που έπαιρνε την θέση του κατάδικου ονομαζόταν ”κριματάρης” διότι έπαιρνε το κρίμα πάνω του. Τουτέστιν έπαιρνε το κρίμα στο λαιμό του!
Μην τον είδατε τον Παναγή
Η φράση αυτή κρύβει πίσω της μια απάτη. Μια απάτη...ποιανού άλλου, του Παναγή.
Με βάση τα γραφόμενα του Αθηναιογράφου Θωμά Σιταρά την δεκαετία του 1940, ο Παναγής ήταν υπαρκτό πρόσωπο. Η ιστορία λέει ότι ο Παναγής εμφανίστηκε στα Μέγαρα Αττικής ως μεγαλέμπορος από την Αθήνα ο οποίος έκανε συμφωνίες με αγρότες για τα προϊόντα τους. Το ίδιο όμως έκανε και σε άλλα δέκα χωριά της περιοχής, κερδίζοντας έτσι την εμπιστοσύνη των χωρικών. Ύστερα έβρισκε σε κάθε χωριό μια όμορφη και προπαντός πλούσια κοπέλα και την αρραβωνιαζόταν. Ο Παναγής πήγαινε από χωριό σε χωριό και από αρραβωνιαστικιά σε αρραβωνιαστικιά κάθε τόσο και με διάφορες προφάσεις δανειζόταν χρήματα και εμπορεύματα από τα μελλοντικά του πεθερικά. Καθώς όμως ο καιρός περνούσε τα πεθερικά έγιναν ανυπόμονα και ζητούσαν από τον Παναγή να ορίσει την ημερομηνία του γάμου. Ο Παναγής αντιλαμβανόμενος ότι δεν μπορούσε να τραβάει άλλο τον καιρό, όρισε σε κάθε αρραβωνιαστικιά που είχε σε κάθε χωριό την ίδια ημερομηνία γάμου. Όταν έφτασε η ορισμένη ημερομηνία όλες οι αρραβωνιαστικές ντυμένες νύφες περίμεναν το γαμπρό να έρθει από την Αθήνα. Η ώρα περνούσε και ο Παναγής ήταν άφαντος. Τότε συγγενείς και φίλοι της νύφης κατέβηκαν στην πλατεία και ρωτούσαν τον κόσμο “Μην είδατε τον Παναή;”.
Ο Παναγής δεν εμφανίστηκε ποτέ ξανά σε αυτά τα χωριά αλλά η φράση αυτή μεταδόθηκε αστραπιαία κάνοντας τον Παναγή διάσημο.
Χτύπα ξύλο
Η φράση έρχεται από την Αρχαία Ελλάδα, όταν τότε λέγανε “άπτεσθαι ξύλου”.
Οι Αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι στα δέντρα ζούσαν νύμφες (Δρυάδες/Αμαδρυάδες) και χτυπώντας το κορμό του δέντρου επικαλούνταν την προστασία τους, καθώς πίστευαν ότι οι νύμφες μπορούσαν να πραγματοποιήσουν τις ευχές των ανθρώπων.
Κάλλιο αργά παρά ποτέ
Αυτήν την φράση φαίνεται να μας την έχει αφήσει ενθύμιο ο Σωκράτης, όταν κάπως αργά στην ζωή του θέλησε να μάθει να παίζει κιθάρα. Όταν κάποιοι φίλοι του του είπαν πειραχτικά: «Γερων ων κίθαριν μανθάνεις;», που θα πει «αν και γέρος, μαθαίνεις κιθάρα;». Τότε ο Σωκράτης τους απάντησε: «Καλλιον οψιμαθής η αμαθής (παραμένειν)» που θα πει «καλύτερα να μάθω κάτι, έστω και καθυστερημένα, παρά να μείνω αμαθής».
Αυγά σου καθαρίζουν;
Η φράση αυτή βγήκε από ένα έθιμο των Ρωμαίων...τον αυγοπόλεμο.
Κάθε χρόνο στις 15 Μαΐου οι Ρωμαίοι τιμούσαν την θεά Αφροδίτη και τον θεό Διόνυσο με ολοήμερο γλέντι. Ένα από τα έθιμα εκείνης της ημέρας ήταν να ρίχνουν αυγά (μελάτα!) ο ένας στον άλλον όλη μέρα! Ο αυγοπόλεμος ήταν μεγάλη διασκέδαση και προκαλούσε πολλά γέλια σε όλους, ακόμα και μετά το πέρας της γιορτής, καθώς η θύμησή του και μόνο τους έκανε να γελάνε στα καλά καθούμενα. Λέγεται μάλιστα πως το έθιμο αυτό ήταν το αγαπημένο του αυτοκράτορα Νέρωνα, ο οποίος μην έχοντας την υπομονή να περιμένει ένα χρόνο, έριχνε αυγά στους αξιωματούχους του όποτε είχε την διάθεση καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Έτσι λοιπόν όταν κάποιος γελάει χωρίς λόγο τον ρωτάμε: “αυγά σου καθαρίζουν;”
Άλλου παπά ευαγγέλιο
Η έκφραση αυτή έρχεται από την Κεφαλονιά του περασμένου αιώνα.
Ο αγράμματος παπάς ενός μικρού χωριού της Κεφαλονιάς έπρεπε να πάει να λειτουργήσει σε ένα άλλο χωριό καθότι εκείνου του χωριού ο παπάς ήταν άρρωστος πολύ καιρό. Ο αγράμματος παπας είχε το Ευαγγέλιό του όπου είχε βάλει σημάδια για να ξέρει πότε και τι πρέπει να ψέλνει. Φτάνοντας στην εκκλησία του άλλου χωριού βρίσκει το Ευαγγέλιο του άρρωστου παπά το οποίο όμως δεν έχει σημάδια. Έτσι ο αγράμματος παπάς αρχίζει να ψέλνει το Ευαγγέλιο της Κυριακής του Ασώτου. Τότε πετάγεται κάποιος από το εκκλησίασμα φωνάζοντας: «Τι μας ψέλνεις εκεί παπά; Αυτό δεν είναι το σημερινό Ευαγγέλιο». «Εμ τι να κάνω;» απάντησε αυτός. «Αυτό είναι άλλου παπά Ευαγγέλιο!»
Πήγε για μαλλί και βγήκε κουρεμένος
Η έκφραση αυτή μας έρχεται από την εποχή των πειρατών και συγκεκριμένα από ένα γεγονός που συνέβει στην Μήλο.
Στο νησί της Μήλου υπήρχαν μεγάλα εργαστήρια κατασκευής χαλιών από ένα ειδικό μαλλί. Τα χαλιά αυτά ήταν πολύ ακριβά και τα αγόραζαν οι πλούσιοι της Μήλου, της Κύπρου και της Βενετίας. Στο Αιγαίο τότε δρούσε ο φοβερός πειρατής Αλή Μεμέτ Χαν. Ένα βράδυ ο Αλή μαζί με το πλήρωμά του βγήκαν στο νησί για να το κουρσέψουν και μπήκαν και στα εργαστήρια χαλιών. Οι κάτοικοι του νησιού όμως τους αντιλήφθηκαν και κατάφεραν να τους πιάσουν. Οι νησιώτες αντί να σκοτώσουν τους πειρατές τους ξύρισαν το κεφάλι και τα γένια και τους έστειλαν πακέτο στον αυτοκράτορα του Βυζαντίου. Έτσι οι πειρατές, πήγαν για μαλλί και βγήκαν κουρεμένοι!
Άννα Μαρία Σταυροπουλου
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Ευχαριστούμε πολύ για τα σχόλια σας!