Βόλτα στο διάστημα: Τι ξέρουμε για τον Άρη, τέλος πάντων; (Μέρος 3ο)

Καλωσορίσατε στην "Βόλτα στο Διάστημα'' και αυτή την εβδομάδα! Ξεκινήσαμε πριν δύο εβδομάδες να παραθέτουμε τις πληροφορίες και γνώσεις που πήραμε από τις αποστολές στον πλανήτη Άρη όλα αυτά τα χρόνια. Στο σημερινό 3ο και τελευταίο μέρος του αφιερώματος θα δούμε τις αποστολές του 21ου αιώνα και το τι μάθαμε από αυτές.


Τον Απρίλιο του 2001 η NASA εκτόξευσε τον μη επανδρωμένο δορυφόρο Mars Odyssey. Αποστολή του ήταν να χρησιμοποιήσει φασματόμετρα και μία θερμογραφική κάμερα για να ανιχνεύσει ενδείξεις για την ύπαρξη νερού και να μελετήσει τη γεωλογία και το περιβάλλον ακτινοβολίας του πλανήτη. O Mars Odyssey μάλιστα κατέρριψε το ρεκόρ του πλέον μακρόβιου σε συνεχή λειτουργία διαστημόπλοιου στον Άρη ενώ διαθέτει αρκετό προωθητικό για να λειτουργεί μέχρι το 2025. Η αποστολή είχε και το δικό της μουσικό θέμα, τη Μυθωδία του Έλληνα συνθέτη Vangelis.


Info: 
Μυθωδία είναι χορωδιακή συμφωνία από τον Έλληνα συνθέτη και καλλιτέχνη της ηλεκτρονικής μουσικής, Βαγγέλη Παπαθανασίου.Το CD και DVD της Μυθωδίας του 2001 ηχογραφήθηκε/γυρίστηκε ζωντανά στην συναυλία στις Στήλες του Ολυμπίου Διός και στη σκηνή έπαιξαν: ο Βαγγέλης Παπαθανασίου - συνθεσάιζερ και πλήκτρα, η Μητροπολιτική Ορχήστρα του Λονδίνου, η οποία συμπληρώθηκε από δύο υψίφωνες, τη σοπράνο Καθλήν Μπάτλ και την Τζέσυ Νόρμαν, η χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και τα σύνολα κρουστών Seistron και Timpana. Η συναυλία πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 28 Ιουνίου 2001 και το CD κυκλοφόρησε επισήμως στις 23 Οκτωβρίου 2001 για να συμπέσει με την προσέγγιση του διαστημόπλοιου Mars Odyssey στην τροχιά του πλανήτη Άρη.


Μέχρι το 2008, ο Mars Odyssey είχε χαρτογραφήσει τη βασική κατανομή του νερού κάτω από τη ρηχή επιφάνεια του πλανήτη. Οι πληροφορίες του Mars Odyssey επιβεβαιώθηκαν από το σκάφος προσεδάφισης Φοίνιξ το 2008. Ενώ η επιστημονική ομάδα προσπαθεί να προσδιορίσει εάν ο πάγος νερού ξεπαγώνει ποτέ αρκετά ώστε να είναι διαθέσιμος για μικροσκοπική ζωή και εάν υπάρχουν χημικές ουσίες που περιέχουν άνθρακα και άλλες πρώτες ύλες για τη ζωή. Η αποστολή ανακάλυψε επίσης μεγάλα αποθέματα νερού κοντά στην επιφάνεια των τροπικών περιοχών του πλανήτη.

Το 2003 ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ΕΟΔ ή ESA) πραγματοποιεί την πρώτη του αποστολή στον Άρη με το τροχιακό σκάφος Mars Express το οποίο κουβαλούσε το σκάφος προσεδάφισης Beagle 2. Δυστυχώς το σκάφος προσεδάφισης, παρόλο προσεδαφίστηκε σωστά, δεν κατάφερε να επικοινωνήσει ποτέ με την Γη καθώς δύο ηλιακά πάνελ δεν άνοιξαν ποτέ. 

Mars Express

Το Mars Express με τις φωτογραφίες και τις μετρήσεις που πραγματοποιεί από το 2004 μέχρι και σήμερα έχει βοηθήσει τους ερευνητές να μάθουν τα εξής:

- Οι πολικοί πάγοι περιέχουν 85% πάγο διοξειδίου του άνθρακα (CO2) και 15% πάγο νερού.

- Ο δορυφόρος ανίχνευσε μεθάνιο στην ατμόσφαιρα του Άρη, το οποίο αν και σε μικρή ποσότητα προτρέπει τους ερευνητές να βρουν από που πηγάζει. Από τη στιγμή που το μεθάνιο δραπετεύει πολύ γρήγορα από την ατμόσφαιρα του Άρη θα πρέπει να υπάρχει μια τρέχουσα πηγή που το αναπληρώνει.

- Ανακάλυψαν προσωρινά τα φασματικά χαρακτηριστικά της σύνθετης αμμωνίας στην ατμόσφαιρα του Άρη.

- Ενδείξεις ενυδατωμένου θειικών και πυριτικών αλάτων και άλλων ορυκτών που συντελούν στον σχηματισμό πετρωμάτων.

- Η κάμερα υψηλής ανάλυσης φωτογράφησε την περιοχή Κυδωνία (Cydonia) όπου υπάρχει το διάσημο "Πρόσωπο στον Άρη".

Info: Το 1976 το Viking 1 φωτογράφησε την περιοχή Κυδωνία στην οποία η κορυφή ενός βουνού έμοιαζε με πρόσωπο. Το βουνό φυσικά ονομάστηκε το "Πρόσωπο στον Άρη"

Φωτογραφία του Viking 1 της περιοχής Κυδωνία (Cydonia) με το βουνό "Πρόσωπο στον Άρη" - 1976

Φωτογραφία από το Mars Express της περιοχής Κυδωνία (Cydonia) - 2006

Αριστερά λήψη από το Viking το 1976. Δεξιά λήψη του βουνού από το Mars Global Surveyor το 2001

- Το 2008 πέρασε κοντά από τον φυσικό δορυφόρο του Άρη, Φόβος, για να μετρήσει την βαρύτητά του.

Φυσικός δορυφόρος του Άρη, Φόβος

- O Mars Express πραγματοποίησε μια σχεδόν ολοκληρωμένη τοπογραφία του Άρη

Νότιος Πόλος του Άρη. Λήψη από το Mars Express

- Ανακάλυψη υποπαγετώδη ύδατα στον Νότιο Πόλο, ενάμιση χιλιόμετρο σε βάθος και είκοσι χιλιόμετρα πλάτος.

- Ενώ τελευταίες αναλύσεις δείχνουν γεωλογικές αποδείξεις για την ύπαρξη αρχαίου συστήματος υπόγειων υδάτων σε όλο τον πλανήτη.

Λήψη από το Mars Express του κρατήρα Korolev, διαμέτρου 82 χλμ στα βόρια πεδινά του Άρη


Η επόμενη αποστολή ήταν της NASA η οποία έστειλε δύο ρομποτικά οχήματα (rover) το καλοκαίρι του 2003, Το Spirit (MER-A) και το Opportunity (MER-B) προσγειώθηκαν στον Άρη τον Ιανουάριο του 2004 με τρεις εβδομάδες διαφορά με σκοπό εκτενή γεωλογική ανάλυση του εδάφους του Άρη.

Spirit Rover


Opportunity Rover

Το Spirit ήταν ενεργό μέχρι και το 2010 αφού το 2009 κόλλησε σε μαλακή άμμο και δεν μπορούσε να προχωρήσει, αλλά συνέχισε τις επιστημονικές έρευνες ακόμα και σε αυτήν τη θέση μέχρι και την τελευταία του επικοινωνία με την Γη. Το Spirit προσγειώθηκε στον κρατήρα πρόσκρουσης Gusev ενώ το Opportunity προσγειώθηκε στην πεδιάδα Meridiani Planum στην άλλη πλευρά του πλανήτη.

Οι αναλύσεις του Spirit μας έδωσε τα παρακάτω αποτελέσματα:

- Το υλικό των βράχων στις πεδιάδες του Gusev είναι ένας τύπος βασάλτη. Περιέχουν τα ορυκτά ολιβίνη, πυροξένιο, πλαγιόκλαστα και μαγνητίτη και μοιάζουν με ηφαιστειακό βασάλτη καθώς είναι λεπτόκοκκοι με ακανόνιστες τρύπες (οι γεωλόγοι θα έλεγαν ότι έχουν "κυστίδια" και "κενά").

- Μεγάλο μέρος του εδάφους στις πεδιάδες προήλθε από την κατάρρευση των βράχων. Αρκετά υψηλά επίπεδα νικελίου βρέθηκαν σε ορισμένα εδάφη, πιθανώς από μετεωρίτες.

- Ανάλυση των πετρωμάτων έδειξε ότι έχουν αλλοιωθεί ελαφρώς από μικρές ποσότητες νερού. Οι εξωτερικές επικαλύψεις και οι ρωγμές μέσα στα πετρώματα υποδηλώνουν νερό ορυκτών, ίσως ενώσεις βρωμίου. Όλοι τα πετρώματα περιέχουν λεπτή επικάλυψη σκόνης και έναν ή περισσότερους φλοιούς σκληρότερου υλικού. Ένας τύπος υλικού μπορεί να αφαιρεθεί εύκολα με ένα πινέλο, ενώ ένας άλλος πρέπει να αφαιρεθεί από το Rock Abrasion Tool (RAT)


- Η σκόνη στον κρατήρα Gusev είναι ίδια με τη σκόνη σε όλο τον πλανήτη. Όλη η σκόνη βρέθηκε μαγνητική. Επιπλέον, το Spirit διαπίστωσε ότι ο μαγνητισμός προκλήθηκε από το ορυκτό μαγνητίτη, ειδικά τον μαγνητίτη που περιείχε το στοιχείο τιτάνιο. Ένας μαγνήτης του οχήματος μπόρεσε να εκτρέψει εντελώς όλη τη σκόνη και ως εκ τούτου όλη η σκόνη του Άρη θεωρείται μαγνητική.

- Στην περιοχή που ονομάστηκε Columbia Hills ανακάλυψαν περισσότερα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι κάποτε υπήρξε κάποιας μορφής νερό στην περιοχή.

- Το Spirit τράβηξε και την πρώτη φωτογραφία της Γης από τον Άρη!



Το ρομποτικό όχημα Opportunity λειτούργησε έως και το 2018 και η αποστολή αυτή θεωρείται μία από τις πιο επιτυχημένες επιχειρήσεις της NASA. Λόγω της πλανητικής αμμοθύελλας του 2018 στον Άρη, το Opportunity διέκοψε την επικοινωνία στις 10 Ιουνίου και εισήλθε σε προστατευτική κατάσταση «ασφαλούς λειτουργίας» (safe mode) στις 12 Ιουνίου 2018. Έκτοτε όμως το Opprotunity δεν ξανά λειτούργησε. Ως τότε είχε διανύσει απόσταση 45,16 χιλιομέτρων.

Το Opprotunity έκανε κάποιες παρατηρήσεις στην διάρκεια της ζωής του από της οποίες οι ερευνητές έβγαλαν τα παρακάτω συμπεράσματα:

- Βρέθηκαν πετρώματα τα οποία στο εσωτερικό τους βρέθηκαν "σφαιρίδια" τα οποία συντίθενται στο νερό ως διαλύτης. Έτσι φτάσανε στο συμπέρασμα ότι αυτά τα "σφαιρίδια" δημιουργήθηκαν από περιφερειακές αποθέσεις ιζημάτων και πάγων που χρονολογούνται 450 εκατομμυρίων χρόνων.

- Μία ακόμη απόδειξη ότι στον Άρη υπήρχε νερό κάποτε είναι ότι βρέθηκε θειικό άλας στην επιφάνεια αλλά και το εσωτερικό πετρωμάτων. Κάτι που μπορεί να δημιουργηθεί από νερό που εξατμίστηκε και μάλιστα αλμυρό νερό. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι το Opportunity προσεδαφίστηκε σε σημείο που κάποτε ήταν η ακτή μιας αλμυρής θάλασσας.

- Άλλα στοιχεία περιλαμβάνουν ευρήματα χλωρίου και βρωμίου στα πετρώματα που δείχνουν ότι οι βράχοι είχαν τουλάχιστον εμποτιστεί με πλούσιο σε ορυκτά νερό, πιθανώς από υπόγειες πηγές, αφού σχηματίστηκαν. 

- Το Opportunity, βρήκε επίσης μια περιοχή με αιματίτη κάτι που υποδεικνύει ότι κάποτε υπήρξε νερό στην περιοχή είτε στάσιμο είτε τρεχούμενο.

Σφαιρίδια αιματίτη

Τον Αύγουστο του 2005 η NASA εκτοξεύει το τροχιακό σκάφος Mars Reconnaissance Orbiter με σκοπό την μελέτη της γεωλογίας αλλά και του κλίματος του Άρη καθώς και να εντοπίσεις πιθανά σημεία προσεδάφισης μελλοντικών αποστολών στην επιφάνεια του πλανήτη.

- Από μετρήσεις που έκανε το τροχιακό αυτό σκάφος στον βόριο πόλο του πλανήτη με την βοήθεια ραντάρ, βρήκε ότι ο όγκος του νερού που βρίσκεται στο σημείο είναι 821.000 κυβικά χιλιόμετρα, το οποίο ισούται με το 30% του πάγου που βρίσκεται έχει η Γροιλανδία.

- Οι ερευνητές ανακάλυψαν επίσης εκτεταμένες εναποθέσεις χλωριούχων μετάλλων οι οποίες σχηματίστηκαν από την εξάτμιση υδάτων πλούσια σε μέταλλα, κάτι που μας υποδεικνύει την πρότερη ύπαρξη μεγάλων λιμνών.

- Το τροχιακό σκάφος φωτογράφησε κατολίσθηση στον βόριο πόλο του πλανήτη μήκους 180 μέτρων.

- Οι επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι το τροχιακό σκάφος εντόπισε ροές αλμυρού νερού από το έδαφος ή υπέδαφος του Άρη κατά τις θερμές περιόδους ή εναλλακτικά ροή ξηρών κόκκων σε κλίση τουλάχιστον 27 μοιρών.

Τον Αύγουστο του 2007 η NASA εκτοξεύει το ρομποτικό στατικό σκάφος Phoenix με σκοπό την μελέτη της γεωλογικής ιστορίας του νερού αλλά και την αξιολόγηση παρελθούσας ή μελλοντικής πλανητικής βιωσιμότητας, κοντά στον βόριο πόλο του πλανήτη.


- Η περιοχή φαίνεται επίπεδη με μικρές πέτρες και διαμορφώνεται σε πολύγωνα διαμέτρου μεταξύ 2-3 μέτρων και οριοθετείται από σχισμές που έχουν βάθος 20 cm έως 50 cm. Αυτά τα σχήματα οφείλονται στον πάγο του εδάφους που διογκώνεται και συστέλλεται εξαιτίας των σημαντικών αλλαγών θερμοκρασίας. Επίσης η επιφάνεια της περιοχής δεν παρουσιάζει κυματισμούς ή αμμόλοφους όπως οι περισσότερες περιοχές του Άρη.

- Παρατηρήθηκε να πέφτει χιόνι από σύννεφα τύπου Θυσάνων. Η υψηλότερη θερμοκρασία που μετρήθηκε κατά τη διάρκεια της αποστολής ήταν −19,6 ° C, ενώ η ψυχρότερη ήταν −97,7 ° C.

- Η εύρεση ανθρακικού ασβεστίου στο έδαφος του Άρη οδηγεί τους επιστήμονες να πιστεύουν ότι η περιοχή ήταν υγρή στο γεωλογικό παρελθόν.
- Η χημική ανάλυση του εδάφους έδειξε ότι είναι μέτρια αλκαλικό, με pH 7,7 ± 0,5. Έδειξε επίσης την παρουσία δεσμευμένου νερού και διοξείδιο του άνθρακα που απελευθερώθηκαν κατά τη διάρκεια του τελικού κύκλου θέρμανσης (υψηλότερη θερμοκρασία, 1.000 ° C). Ενώ τα επίπεδα άλατος είναι μέτρια.

- Αργότερα η NASA ενημέρωσε ότι το έδαφος του Άρη περιέχει υπερχλωρικό άλας κάτι που μειώνει την δυνατότητα ύπαρξης ζωής στον πλανήτη. Όταν το δείγμα ακτινοβολήθηκε με προσομοιωμένη ροή Αρειανής υπεριώδους ακτινοβολίας τότε το υπερχλωρικό άλας μετατράπηκε σε βακτηριοκτόνο. Ενώ δύο άλλες ενώσεις της επιφάνειας του Άρη, τα οξείδια του σιδήρου και το υπεροξείδιο του υδρογόνου, δρουν σε συνέργεια με τα ακτινοβολημένα υπερχλωρικά άλατα προκαλώντας  10,8 φορές αύξηση του κυτταρικού θανάτου σε σύγκριση με τα κύτταρα που εκτέθηκαν σε υπεριώδη ακτινοβολία μετά από 60 δευτερόλεπτα.


Το Νοέμβριο του 2011 η NASA εκτόξευσε το ρομποτικό όχημα (rover) Curiosity, το οποίο εξερευνά τον κρατήρα Γκέιλ, ως μέρος της αποστολής της NASA Mars Science Laboratory (MSL). Οι στόχοι του Curiosity είναι να ερευνήσει το κλίμα και τη γεωλογία του Άρη, να διαπιστώσει εάν το σημείο το οποίο είχε επιλεγεί στον κρατήρα Γκέιλ προσέφερε ποτέ ευνοϊκές περιβαλλοντολογικές συνθήκες για την ύπαρξη μικροβιακής ζωής, συμπεριλαμβανομένου του ρόλου του νερού, και έρευνες για το αν ο πλανήτης έχει ευνοϊκές συνθήκες για μελλοντική εξερεύνηση από τους ανθρώπους. Το ρομποτικό αυτό όχημα φέρει επιστημονικό εξοπλισμό με τον οποίο μπορεί να αναλύσει τη χημική σύσταση δειγμάτων που λαμβάνει. 



To Curiosity λειτουργεί ακόμα στον Άρη και μέχρι σήμερα έχει τραβήξει πάρα πολλές φωτογραφίες και έχει κάνει άλλες τόσες αναλύσεις μιας και είναι ένα εργαστήριο με ρόδες. Τι μας έχει δείξει όμως μέχρι σήμερα δείτε παρακάτω:

- Βρήκε στοιχεία μιας αρχαίας κοίτης νερού, άρα κάποτε έρεε νερό στο σημείο.

- Βρήκε ότι οι γεωχημικές συνθήκες στον κρατήρα Gale ήταν κάποτε κατάλληλες για μικροβιακή ζωή μετά την ανάλυση του πρώτου δείγματος του βράχου του Άρη, του βράχου "John Klein" στον κόλπο Yellowknife στον κρατήρα Gale. Το rover ανίχνευσε νερό, διοξείδιο του άνθρακα, οξυγόνο, διοξείδιο του θείου και υδρόθειο.Ανιχνεύθηκαν επίσης χλωρομεθάνιο και διχλωρομεθάνιο. Σχετικές δοκιμές βρήκαν την παρουσία ορυκτών από πηλό σμηκτίτη.


- Οι επιστήμονες της NASA δημοσίευσαν τα αποτελέσματα μιας ανάλυσης της ατμόσφαιρας του Άρη, αναφέροντας την έλλειψη μεθανίου γύρω από την τοποθεσία προσγείωσης του Curiosity rover. Επιπλέον, οι επιστήμονες βρήκαν στοιχεία ότι ο Άρης "έχει χάσει μεγάλο μέρος της ατμόσφαιρας του με την πάροδο του χρόνου", με βάση την αφθονία των ισοτοπικών συνθέσεων αερίων, ιδίως εκείνων που σχετίζονται με το αργό και τον άνθρακα.

- Η NASA ανέφερε στοιχεία για την ενυδάτωση των ορυκτών, πιθανώς ενυδατωμένο θειικό ασβέστιο, σε διάφορα δείγματα βράχων, συμπεριλαμβανομένων των σπασμένων θραυσμάτων του βράχου "Tintina" και του βράχου "Sutton Inlier", καθώς και σε φλέβες και οζίδια σε άλλους βράχους όπως ο βράχος "Knorr" και "Wernicke". Η ανάλυση με τη χρήση του οργάνου DAN του rover παρείχε ενδείξεις υποβρύχιου νερού, που ανέρχονταν σε έως και 4% περιεκτικότητα σε νερό, σε βάθος 60 cm (2,0 ft), στην εγκάρσια διαδρομή του rover από την τοποθεσία Bradbury Landing στην περιοχή Yellowknife Bay στην περιοχή Glenleg.

- Οι επιστήμονες της NASA, βάσει περαιτέρω μετρήσεων από το Curiosity ανέφεραν ότι δεν βρέθηκε μεθάνιο στην ατμόσφαιρα που σημαίνει ότι η πιθανότητα τρέχουσας μεθανογόνου μικροβιακής δραστηριότητας στον Άρη είναι μειωμένη.

- Οι επιστήμονες της NASA ανέφεραν ότι το Mars Curiosity rover εντόπισε «άφθονο, εύκολα προσβάσιμο» νερό (1,5 έως 3 τοις εκατό κατά βάρος) σε δείγματα εδάφους στην περιοχή Rocknest του Aeolis Palus στον κρατήρα Gale. Επίσης, τα υπερχλωρικά άλατα, η παρουσία των οποίων μπορεί να καταστήσει δύσκολη την ανίχνευση οργανικών μορίων που σχετίζονται με τη ζωή, βρέθηκαν στο σημείο προσγείωσης του Curiosity rover (και νωρίτερα στην πιο πολική τοποθεσία του Lander Phoenix) που υποδηλώνει μια «παγκόσμια κατανομή αυτών των αλάτων». Η NASA ανέφερε επίσης ότι ο βράχος Jake M, που συνάντησε το Curiosity στο δρόμο προς το Glenelg, ήταν ένας μουγεαρίτης και πολύ παρόμοιος με τους γήινους βράχους μουγεαρίτη.

- Η NASA ανέφερε, με βάση την ανάλυση του αργού στην Αρειανή ατμόσφαιρα, ότι ορισμένοι μετεωρίτες που βρέθηκαν στη Γη που πιστεύεται ότι ήταν από τον Άρη επιβεβαιώνεται ότι όντως προέρχονται από τον Άρη.

- Το 2015 η NASA ανακοίνωσε μια συνεργασία με τη Microsoft που ανέπτυξε ένα πρόγραμμα λογισμικού που ονομάζεται OnSight το οποίο επιτρέπει στους επιστήμονες να εκτελούν εικονική εργασία στον Άρη με βάση τα δεδομένα από το Curiosity rover.

- Η NASA ανέφερε την πρώτη ανίχνευση αζώτου που απελευθερώθηκε μετά τη θέρμανση επιφανειακών ιζημάτων στον πλανήτη Άρη. Το άζωτο, με τη μορφή νιτρικού οξειδίου, ανιχνεύθηκε από το όργανο SAM στο Curiosity rover και μπορεί να χρησιμοποιηθεί από ζωντανούς οργανισμούς. Η ανακάλυψη υποστηρίζει την ιδέα ότι ο αρχαίος Άρης μπορεί να ήταν κατοικήσιμος για ζωή.

Θέα του Curiosity από την πλαγιά του όρους Sharp

- Η NASA επιβεβαιώνει την ύπαρξη λιμνών και ρεμάτων στον κρατήρα Gale, 3,3 - 3,8 δισεκατομμύρια χρόνια πριν, παρέχοντας ιζήματα για τη δημιουργία των κάτω στρωμάτων του όρους Sharp. Καθώς το Curiosity ανέβηκε ψηλότερα στο όρος Sharp, η σύνθεση των βράχων άλλαζει σημαντικά. Για παράδειγμα, βράχοι που βρέθηκαν ψηλότερα στο βουνό περιείχαν πολύ υψηλότερα επίπεδα πυριτίας από τα βασαλτικά πετρώματα που βρέθηκαν νωρίτερα. Μετά από περαιτέρω ανάλυση, οι πλούσιοι σε πυρίτιο βράχοι στον Άρη βρέθηκαν να είναι τριδύτες, ένα ορυκτό που δεν βρίσκεται συνήθως στη Γη. Το Opal-A, μια άλλη μορφή πυριτίας, βρέθηκε επίσης στον Άρη. Αναφέρθηκε επίσης, ότι το πολύ διαλυτό στοιχείο βόριο ανιχνεύτηκε για πρώτη φορά στον Άρη.

- Η NASA ανέφερε ότι το Curiosity rover παρείχε στοιχεία για μια αρχαία λίμνη στον κρατήρα Gale στον Άρη που θα μπορούσε να ήταν ευνοϊκή για τη μικροβιακή ζωή. Η αρχαία λίμνη στρωματοποιήθηκε, στα ρηχά πλούσια σε οξειδωτικά και στα βάθια φτωχά σε οξειδωτικά. Η αρχαία λίμνη παρείχε ταυτόχρονα πολλούς διαφορετικούς τύπους περιβάλλοντος φιλικών προς τα μικρόβια.


- Τον Φεβρουάριο του 2020 οι επιστήμονες ανέφεραν την ανίχνευση οργανικών μορίων θειοφαινίου. Προς το παρόν δεν είναι γνωστό εάν τα μόρια θειοφαινίου - που στην Γη συνήθως συνδέονται με κερογόνο, άνθρακα και αργό πετρέλαιο - είναι αποτέλεσμα βιολογικών ή μη βιολογικών διεργασιών.

Τον Νοέμβριο του 2013 ο Ινδικός Οργανισμός Διαστημικής Εξερεύνησης (ISRO) εκτοξεύει το τροχιακό σκάφος Mangalyaan ή Mars Orbiter Mission (MOM), η πρώτη διαπλανητική αποστολή της Ινδίας. Η αποστολή αυτή έκανε την Ινδία το πρώτο ασιατικό κράτος που έφτασε στην τροχιά του Άρη και το πρώτο κράτος στον κόσμο που το έκανε στην παρθενική του προσπάθεια! Το τροχιακό σκάφος είναι ενεργό μέχρι και σήμερα.


Τον ίδιο μήνα η NASA εκτόξευσε το τροχιακό σκάφος Maven με σκοπό τη τη μελέτη της ατμόσφαιρας του πλανήτη Άρη. Μεταξύ των στόχων της αποστολής είναι και ο προσδιορισμός του τρόπου με τον οποίο ο πλανήτης έχασε το μεγαλύτερο μέρος από την ατμόσφαιρα και το νερό που πιστεύεται ότι διέθετε στην επιφάνειά του.

- Δεδομένα από το MAVEN που δημοσιεύτηκαν το 2015 επιβεβαίωσαν ότι ο ηλιακός άνεμος είναι υπεύθυνος για την απομάκρυνση της ατμόσφαιρας του Άρη με την πάροδο των ετών, καθώς το η προστασία που παρέχει το μαγνητικού πεδίου χάθηκε καθώς το εσωτερικό δυναμό του πλανήτη κρύωσε.

- Ο Άρης χάνει νερό στη λεπτή του ατμόσφαιρα μέσο της εξάτμισης. Εκεί, η ηλιακή ακτινοβολία μπορεί να χωρίσει τα μόρια του νερού στα συστατικά του, υδρογόνο και οξυγόνο. Το υδρογόνο, ως το ελαφρύτερο στοιχείο, τείνει να ανεβαίνει μέχρι τα υψηλότερα επίπεδα της Αριανής ατμόσφαιρας, όπου αρκετές διεργασίες μπορούν να το απομακρύνουν στο διάστημα, για να χαθεί για πάντα στον πλανήτη. Αυτή η απώλεια θεωρήθηκε ότι προχωρούσε με αρκετά σταθερό ρυθμό, αλλά οι παρατηρήσεις του MAVEN για το ατμοσφαιρικό υδρογόνο του Άρη μέσα σε ένα ολόκληρο Αριανό έτος (σχεδόν δύο χρόνια στη Γη) δείχνουν ότι το ποσοστό διαφυγής είναι υψηλότερο όταν η τροχιά του Άρη το φέρνει πιο κοντά στον Ήλιο.


Το 2016 ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) σε συνεργασία με τον ρώσικο αντίστοιχο οργανισμό Roscosmos εκτόξευσαν το τροχιακό σκάφος ατμοσφαιρικής έρευνας ExoMars Trace Gas Orbiter (TGO ή ExoMars Orbiter) το οποίο κουβαλούσε και το σκάφος προσεδάφισης Schiaparelli, το οποίος όμως παρότι προσγειώθηκε λειτούργησε μόνο για πέντε λεπτά. 

- Τον Απρίλιο του 2019, η επιστημονική ομάδα ανέφερε τα πρώτα αποτελέσματα μεθανίου: το TGO δεν ανίχνευσε καθόλου μεθάνιο, παρόλο που τα δεδομένα τους ήταν πιο ευαίσθητα από τις συγκεντρώσεις μεθανίου που βρέθηκαν χρησιμοποιώντας το Curiosity, Mars Express και επίγειες παρατηρήσεις.

Τον Μάιο του 2018 η NASA εκτόξευσε το στατικό σκάφος προσεδάφισης (lander) InSight με σκοπό να τοποθετήσει ένα σεισμόμετρο στην επιφάνεια του Άρη (το οποίο και έκανε με επιτυχία) αλλά και ένα διατρητικό μηχάνημα μέτρησης μεταφοράς θερμότητας, με σκοπό να μελετήσει την πρώιμη γεωλογική του εξέλιξη.

- Στις 7 Δεκεμβρίου 2018, το InSight ηχογράφησε τους ήχους των ανέμων του Άρη με το SEIS, το οποίο είναι σε θέση να καταγράφει δονήσεις στο εύρος της ακοής του ανθρώπου. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που ακούστηκε ο ήχος του ανέμου στον Άρη μετά από δύο προηγούμενες προσπάθειες. 


- Στις 6 Απριλίου 2019 το InSight κατέγραψε για πρώτη φορά πιθανή σεισμική δόνηση στον Άρη.



- Τον Φεβρουάριο του 2020, σύμφωνα με νέα δεδομένα που συλλέχθηκαν από το InSight διαπιστώθηκε ότι το μαγνητικό πεδίο του Άρη στο σημείο προσγείωσης είναι περίπου 10 φορές ισχυρότερο από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως και κυμαίνεται γρήγορα.



Φέτος είχαμε νέες αποστολές προς τον Άρη από τους διαστημικούς οργανισμούς των Ηνωμένων Εμιράτων, της Κίνας και των ΗΠΑ. Οι οποίες θα τοποθετήσουν 2 τροχιακά σκάφη γύρω από τον Άρη, 2 ρομποτικά σκάφη (rover) και για πρώτη φορά ένα ελικόπτερο. Όλες οι αποστολές εκτοξεύτηκαν τον περασμένο μήνα και είναι καθ'οδόν προς τον κόκκινο πλανήτη και αναμένεται να φτάσουν στις αρχές του 2021.

Διαβάστε σχετικά: "Συνωστισμός" στον Κόκκινο πλανήτη το 2021

Ήξερες ότι μπορείς να δεις άλλους πλανήτες στους χάρτες της Google; Δες το σχετικό βίντεο. Είναι πολύ απλό!





Σχόλια